Τι είναι η Κρίση Πανικού; Διάγνωση Κρίσης Πανικού
Πρόκειται για μία κατάσταση διαφορετική από το σύνηθες άγχος ή φόβο. Εμφανίζεται χωρίς προειδοποίηση, είναι ξαφνική και τρομακτική. Κορυφώνεται περίπου μέσα σε 10 λεπτά (που βιώνονται ως αιώνας) και περιλαμβάνει κάποια χαρακτηριστικά συμπτώματα.
Λαχάνιασμα / Δύσπνοια.
Ζαλάδα / Θολούρα.
Αίσθημα πνιγμού. Ναυτία, μυρμήγκιασμα χεριών και δακτύλων.
Το άτομο νιώθει τρόμο και πιστεύει ότι απειλείται, αλλά στην πραγματικότητα είναι αβλαβή επεισόδια. Το άτομο αισθάνεται ότι χάνει τον έλεγχο της σκέψης ή του σώματος του, ότι παθαίνει καρδιακή προσβολή ή ακόμα και ότι πεθαίνει. Το πιο σύνηθες όμως σύμπτωμα μετά από μια κρίση πανικού είναι ότι θα ξανασυμβεί. Τα αίτια δεν είναι καθορισμένα σαφώς. Ίσως του ατόμου ευθύνεται η κληρονομικότητα, ο χαρακτήρας (πιο ευάλωτοι στα αρνητικά συναισθήματα) ή αλλαγές στην ζωή όπως απώλεια αγαπημένου προσώπου, ο ερχομός ενός παιδιού, ένα διαζύγιο κτλ. Μην παραξενευτείτε αν κάνει την εμφάνιση της μια κρίση πανικού ακόμα και όταν όλα «είναι τέλεια!».
Η διάγνωση γίνεται από ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Αρχικά, πρέπει να γίνει έλεγχος για θυρειοειδοπάθεια ή κάποια καρδιοαγγειακή νόσο. Αν αποκλειστεί το παθολογικό αίτιο, τότε είναι σημαντική η ψυχανάλυση γιατί, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, ίσως επιδεινωθεί και οδηγήσει σε διαταραχή πανικού ή φοβία. Η θεραπεία στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του ατόμου και στον περιορισμό των κρίσεων.
Σύμπτωμα – Συμπτωματολογία
Τα παραπάνω μπορείτε να τα βρείτε σε οποιοδήποτε κείμενο περιγραφής της κρίσης πανικού. Ας προσπαθήσουμε να επεξεργαστούμε λίγο περισσότερο το τι είναι τελικά μια κρίση πανικού; Γιατί να εμφανίζεται; Πότε; Τι εξυπηρετεί; Γιατί στο συγκεκριμένο άτομο; Τι δείχνει; Γιατί το κυρίαρχο σύμπτωμα δεν είναι ποτέ το ίδιο από άτομο σε άτομο;
Το αίτιο της εμφάνισης της κρίσης πανικού αναδύεται από το παρελθόν και εμφανίζεται με τα συμπτώματα στο σήμερα. Μπορεί η εμφάνιση της κρίσης να πυροδοτείται από ένα φαινομενικά άσχετο γεγονός η ρίζα όμως του προβλήματος που την προκαλεί βρίσκεται σε υποσυνείδητα γεγονότα , σκέψεις, συναισθήματα.
Καταρχάς, τα συμπτώματα της κρίσης πανικού είναι εμφανή συμπτώματα. Δηλ έχουν έναν ή/και περισσότερους αποδέκτες πέρα από το ίδιο το υποκείμενο που το βιώνει. Η ψυχική οικονομία του υποκειμένου βρίσκει τον λιγότερο επώδυνο τρόπο ( όσο και αν φαίνεται αυτό αδιανόητο) να λύσει μια εσωτερική σύγκρουση. Η κρίση πανικού ειδομένη ως σύμπτωμα ή οποιοδήποτε σύμπτωμα που εμφανίζεται – συνοδεύει – επικρατεί σε μια τέτοια συνθήκη είναι προϊόν μίας εσωτερικής σύγκρουσης μεταξύ τουλάχιστον δύο καταστάσεων. Μίας εξωτερικευμένης απαγόρευσης, ή υποχρέωσης που το υποκείμενο πιστεύει ότι είναι χαρακτηριστικό της προσωπικότητας ή της συμπεριφοράς του, και σε καμία περίπτωση δεν αντιλαμβάνεται ότι του έχει επιβληθεί από το εξωτερικό περιβάλλον. Φυσικά, όμως, πρόκειται για μια κατάσταση τέτοια, που το υποκείμενο έχει εσωτερικεύσει και έχει δεχθεί στο όνομα της αγάπης, φροντίδας, θυσίας του άλλου προς εκείνον/η ή στην διάσταση της καλής συμπεριφοράς και των σωστών τρόπων. Στην αντίθετη πλευρά βρίσκεται μια συνθήκη που εσωκλείει κάποιου είδους απόλαυση, επιθυμία αλλά για κάποιον λόγο (κοινωνικά στερεότυπα, απαγορεύσεις, νόρμες, κ.α.) δεν επιτρέπεται να εκδηλωθεί – εκφραστεί.
Το υποκείμενο αδυνατεί να καταλάβει τι του συμβαίνει, τι προκάλεσε την κρίση και ο μεγαλύτερος του φόβος είναι μην επαναληφτεί. Ο λόγος είναι απλός. Οι αιτίες των εσωτερικών συγκρούσεων που βιώνει το υποκείμενο είναι απωθημένες στο ασυνείδητο, με αποτέλεσμα μη έχοντας πρόσβαση σε αυτές, αδυνατεί να καταλάβει τους λόγους δημιουργίας της. Το πιο συνηθισμένο είναι να αποδώσει την κρίση σε κάποιο στρεσογόνο γεγονός ή κατάσταση που έχει βιώσει πρόσφατα αλλά νιώθει σαν κάτι να του «ξεφεύγει». Αυτό που τρομάζει περισσότερο είναι το πότε θα μου ξανασυμβεί. Σαν να ξέρει, ότι ,από την στιγμή που δεν μπορεί να το κατανοήσει, η συνάντηση με τον ίδιο τον φόβο του θανάτου θα ξαναεμφανιστεί θυμίζοντάς το άλυτο στοιχείο που έχει πλέον εγκατασταθεί στο σώμα. Μην ξεχνάμε ότι σε ασυνείδητο επίπεδο ο καθένας είναι πεπεισμένος για την αθανασία του. Ουσιαστικά, η έκφραση ασυνειδήτων μη προσβάσιμων ψυχικών καταστάσεων στο σώμα αποτελεί την υστάτη προσπάθεια της ψυχικής σφαίρας να εγγράψει κάτι εκεί που συνειδητοποιείται δηλ. στο σώμα. Το σώμα λοιπόν είναι αυτό που αντιδρά στον συμβολικό κόσμο που ζει το υποκείμενο. Δεν αντέχει άλλο να θυσιάζει συνεχώς την απόλαυση του και να βιώνει απώλειες.
Διαχείριση /Αντιμετώπιση της Κρίσης Πανικού
Στην πραγματικότητα όμως το Σύμπτωμα εσωκλείει την αιτία και την λύση της κρίσης. Το τι επιλέγει η ψυχική σφαίρα να εκδηλώσει δεν είναι τυχαίο ούτε άσχετο με την πορεία ζωής του υποκειμένου. Ακόμα και ο χώρος που θα εκδηλώσει την πρώτη κρίση ή η χρονική στιγμή είναι σημαντικά στοιχεία που έχουν να κάνουν με την αιτία του φαινομένου. Γιατί χρειάζεται να φτάσει εκεί το υποκείμενο; Πιθανά δεν μπορεί να βρει κατανόηση με κανέναν άλλο τρόπο. Είτε γιατί δεν μπορεί να επικοινωνήσει το τι του συμβαίνει, είτε γιατί φοβάται να επικοινωνήσει, είτε γιατί μόνο έτσι θα γίνει «ορατό» ή θα προσεχθεί, είτε με αυτόν τον τρόπο τελειότητα δεν θα μπορεί κανείς να του καταλογίσει το οτιδήποτε, είτε δεν έχει μάθει να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες, το λάθος, την μη. Όπως και να έχει, η κατάσταση που βιώνει είναι δύσκολη και φυσικά δεν αποτελεί αυτόνομη επιλογή. Κάτι άλλο έρχεται να πάρει αποφάσεις, να επιλέξει να διαχειριστεί την κατάσταση. Κάτι που ξεπερνά την ελεύθερη βούληση, την δυνατότητα ελέγχου του εαυτού.